Przejdź do treści
Obrazek ukazujący różę wiatrów z literkami S, T, A, R zastępującymi odpowiednio kierunki N, W, S, E

Generative Relationships STAR

(Produktywne relacje)

Ujawnij wzorce relacji, które tworzą zaskakującą wartość lub powodują dysfunkcje (25 min)

Co daje nam ta struktura? Pomaga ludziom zrozumieć, w jaki sposób ze sobą współpracują i zidentyfikować rozwiązania, które grupa może zastosować, aby poprawić swoją skuteczność. Wszyscy członkowie grupy mogą ocenić wzorce dostrzeżone we wzajemnych relacjach i na tej podstawie, bez pośredników, zdecydować się na dalsze wspólne akcje. Kompas STAR* (Zobacz: „Materiały dodatkowe”) pomoże zrozumieć, co czyni ich relacje mniej lub bardziej produktywnymi. Użycie kompasu już na wczesnym etapie współpracy umożliwia ewaluację postępu relacji na ścieżce rozwoju grupy.

*Akronim utworzony z angielskich słów: Separateness (zróżnicowanie), Tuning (zestrojenie), Action (działanie), Reason (przyczyna). Pomimo braku możliwości stworzenia tożsamego akronimu z polskich słów, zdecydowaliśmy się pozostawić go w tłumaczeniu, gdyż słowo „star” oznacza gwiazdę, a jest ona wykorzystywana w notatce wizualnej w trakcie ćwiczenia (przyp. tłum. i red.).

Pięć elementów struktury (Minimalne ramy)

1. Zaproszenie uczestników

  • Poproś uczestników, aby scharakteryzowali grupę lub swój zespół, biorąc pod uwagę cztery poniższe aspekty:
    • S – Zróżnicowanie (ang. separateness): poziom zróżnicowania grupy pod względem perspektywy, ekspertyzy i doświadczenia
    • T – Zestrojenie (ang. tuning): poziom zestrojenia grupy pod względem umiejętności aktywnego słuchania, skłonności do refleksji i wspólnego pojmowania wyzwań
    • A – Działanie (ang. action): ilość okazji do wspólnego podjęcia akcji lub innowacji
    • R – Przyczyna (ang. reason): powód do wspólnej pracy i korzyści płynące ze współpracy
  • Poproś uczestników, aby wspólnie wybrali akcje, które pomogą ulepszyć słabe strony grupy.

2. Zaaranżowanie przestrzeni i potrzebne materiały

  • Stoliki dla grup 4-osobowych; na stolikach dla każdego z uczestników przygotowana jest grafika przedstawiająca kompas STAR oraz flamaster.
  • Każda grupa 4-osobowa ma jeden dodatkowy kompas STAR narysowany na flipcharcie.
  • Jeden wspólny kompas STAR narysowany na flipcharcie dla całej, dużej grupy

3. Aktywność uczestników 

  • Wszyscy w grupie lub zespole biorą udział w warsztacie.
  • Wszyscy mają równe szanse na wniesienie swojego wkładu.

4. Podział na grupy 

  • Samodzielnie podczas pierwszej oceny relacji
  • W małych grupach
  • Całą grupą

5. Instrukcja „krok po kroku” i ramy czasowe

  • Uczestnicy samodzielnie oceniają, w jakim miejscu znajduje się zespół, biorąc pod uwagę każdy z czterech aspektów:
    • S – Jak bardzo zróżnicowana jest nasza grupa? Czy dzielimy się ze sobą naszymi zróżnicowanymi perspektywami?
    • T – Jak dobrze jesteśmy ze sobą zestrojeni?
    • A – Jak wiele konkretnych działań podejmujemy razem?
    • R – Jak ważna jest dla nas możliwość wspólnej pracy? Jak bardzo zrozumiały jest nasz cel?
  • W małych grupach uczestnicy umieszczają kropkę wzdłuż osi każdego z aspektów. Następnie razem z sąsiadami, w formacie 1-2-4 (modyfikacja struktury 1-2-4-All – przyp. tłum.) rozmawiają o swoich wyborach, szukając podobieństw i różnic. Czas: 5 min
  • Małe grupy ustalają, jakie rezultaty daje opisany przez nie wzorzec interakcji (np. duże zestrojenie (T) + mało działania (A) = dobrze się ze sobą czujemy, ale mało osiągamy; dużo działania (A) i małe zestrojenie (T) = rutynowe wyniki i brak innowacji; duże zróżnicowanie (S) + duże zestrojenie (T) + dużo działania (A) + niejasna przyczyna (R) = wiele falstartów, itd.). Czas: 5 min
  • Burza mózgów w małych grupach, podczas której szukamy odpowiedzi na to, jak ulepszyć pracę grupy w najsłabszych obszarach. Czas: 5 min
  • Cała grupa zbiera wszystkie listy akcji i wspólnie decyduje: „Które z tych działań możemy podjąć już teraz?”. Czas: 5 min

Co można zyskać?

  • Zwiększyć skuteczność zespołu.
  • Pomóc zespołowi nauczyć się samoorganizacji i zwiększyć jego autonomię.
  • Pomóc grupie zrozumieć cel pracy i zbudować tożsamość zespołu.
  • Pomóc ludziom odejść od wskazywania winnych i zachęcić do szukania zrozumienia wzorców wzajemnych interakcji.
  • Połączyć „diagnozę z leczeniem” bez oddzielania teoretyków od praktyków.
  • Zmniejszyć frustrację ludzi niezadowolonych dotąd z zespołowej dynamiki i osiągnięć.

Podpowiedzi dla prowadzącego

  • Zacznijcie od pracy samodzielnej, poprzez pary, na grupach kończąc.
  • Unikajcie oceniania, czy poszczególne kompasy wskazują prawdziwy obraz zespołu.
  • Zachęcaj członków zespołu do poszukiwania, organizowania i działania w zgodzie ze swoimi własnymi pomysłami na usprawnienie relacji.
  • Zakończcie ćwiczenie z co najmniej jedną konkretną akcją u każdego z uczestników.
  • Upewnij się, że wszyscy uczestnicy w pełni rozumieją, kto i kiedy wykona jaką akcję.

Modyfikacje struktury

Przykłady zastosowań

  • Do wykorzystania podczas warsztatów z pracy nad strategią, w celu skupienia uwagi na grupowej dynamice i rezultatach
  • Do pomocy w decyzji o składzie i celu nowo tworzącego się zespołu lub powstającej grupy zadaniowej
  • Dla dwójki osób w celu poprawy wzajemnej relacji

Źródło

Opracowane przez professor Brendę Zimmerman. Dowiedz się więcej ze strony Change Ability: http://change-ability.ca (materiał w języku angielskim – przyp. tłum.). Zaadaptowane przez Henriego Lipmanowicza i Keitha McCandlessa.

Materiały dodatkowe

Poniżej: Materiał pomocny w użyciu Generative Relationships STAR