Heard, Seen, Respected, HSR
(Usłyszani, dostrzeżeni, uszanowani)
Praktykuj ze znajomymi uważne słuchanie i empatię (35 min)
Empatia przełamuje bariery, umożliwiając działanie z uwzględnieniem innych osób. Tworzy moc poprzez partnerstwo i współtworzenie, rozwiązując to, co wydaje się pogmatwane i związane.
– Dominic Barter
Co daje nam ta struktura? Wspiera empatyczną zdolność uczestników do „chodzenia w butach innych osób”. W wielu sytuacjach nie ma szybkich odpowiedzi ani jasnych rozwiązań. Rozpoznanie tych sytuacji i empatyczna reakcja może pozytywnie wpłynąć na kulturę grupy oraz zaufanie pomiędzy jej członkami. HSR pomaga uczestnikom uczyć się reagowania w sposób, który nie stanowi nadmiernej obietnicy ani kontroli. Pomaga zauważać niepożądane wzorce i współpracować nad przejściem do efektywnych interakcji. Uczestnicy doświadczają większego współczucia i wynikających z tego korzyści.
Pięć elementów struktury (Minimalne ramy)
1. Zaproszenie uczestników
- Poproś uczestników, aby opowiedzieli partnerowi historię o czasie, w którym czuli, że nie zostali usłyszani, dostrzeżeni albo uszanowani.
- Poproś słuchaczy, aby nie wprowadzali żadnych zakłóceń poza: „Co jeszcze?” lub „Co dalej?”.
2. Zaaranżowanie przestrzeni i potrzebne materiały
- Krzesła naprzeciw siebie, w małej odległości, aby uczestnicy stykali się kolanami lub siedzieli kolanami naprzemiennie.
- Bez stołów
3. Aktywność uczestników
- Każdy ma tyle samo czasu na wejście w każdą z ról w poszczególnych rundach: jako mówiący oraz słuchacz.
4. Podział na grupy
- W parach, do opowiadania
- W czwórkach, na refleksję nad tym, co się wydarzyło.
5. Instrukcja „krok po kroku” i ramy czasowe
- Przedstaw cel HSR: ćwiczyć słuchanie, nie próbując niczego naprawiać ani osądzać. Czas: 3 min
- Uczestnicy łączą się w pary.
- Każda osoba w parze ma 7 minut na podzielenie się historią o tym, kiedy nie była usłyszana, dostrzeżona lub uszanowana. W tym czasie druga osoba słucha. Czas: 15 min
- W parach uczestnicy dzielą się doświadczeniami ze słuchania i opowiadania: „Jak to było opowiadać swoją historię?”, „Jak to było słuchać czyjejś historii?”. Czas: 5 min
- Pary łączą się w czwórki.
- W czwórkach uczestnicy dzielą się refleksjami z pomocą formatu 1-2-4 (modyfikacja struktury 1-2-4-All – przyp. tłum.), pytając: „Jakie wzorce ujawniły się w opowieściach? Które z nich były mniej a które bardziej istotne?”. Czas: 5 min
- Całą grupą uczestnicy zastanawiają się nad pytaniami: „W jaki sposób można zastosować HSR, aby sprostać wyzwaniom ujawnionym przez wzorce? Jakich innych struktur wyzwalających można użyć?”. Czas: 5 min
Co można zyskać?
- Ujawnić, jak często ludzie nie czują się słyszani, dostrzegani lub szanowani.
- Ujawnić, jak często ludzie sprawiają, że inni nie czują się słyszani, dostrzegani lub szanowani.
- Poprawić słuchanie, zgranie i empatię wśród członków grupy.
- Zauważyć, jak wiele można osiągnąć, słuchając.
- Bardziej polegać na sobie w obliczu skomplikowanych lub nowych sytuacji.
- Umożliwić katharsis i leczenie po napiętych związkach.
- Pomóc menedżerom w rozpoznaniu, kiedy słuchanie jest bardziej skuteczne niż próba rozwiązania problemu.
Podpowiedzi dla prowadzącego
- Powiedz: „Niech zacznie osoba, która jako pierwsza w parze będzie gotowa. Pierwsza historia, która przychodzi na myśl, jest często najlepsza”.
- Zabezpiecz się, mówiąc: „Być może nie będziesz chciał wybrać najbardziej bolesnej historii, jaka przychodzi ci do głowy”.
- Zabezpiecz się, mówiąc: „Chroń uważnie prywatność mówiącego. Zapytaj, jakie części wypowiedzi możesz udostępnić innym”.
- Zasugeruj: „Gdy jesteś słuchaczem, zorientuj się, kiedy formułujesz osąd (o tym, co jest dobre a co złe) lub kiedy masz pomysł jak pomóc, a następnie powstrzymaj się od dawania rady”.
Modyfikacje struktury
- Jeśli czujesz się pewnie, zamień słowo „szanowany” na „kochany” (tj. agape najwyższa forma bezwarunkowej miłości – dobroczynność bez szukania osobistych korzyści).
- Połącz HSR z innymi Liberating Structures, które pomagają w naprawianiu relacji: Troika Consulting, Helping Heuristics, Generative Relationships STAR, Appreciative Interviews, Conversation Café.
Przykłady zastosowań
- Na regularne spotkania, w celu poprawy jakości słuchania i wzajemnego dostrajania się
- W przypadku okresów przejściowych, w których niemożliwe jest dotarcie do odpowiedzi na pytania dotyczące przyszłości (np. integracja po fuzji, zakłócenia rynku, wstrząsy społeczne) i potrzebne jest empatyczne słuchanie.
- Gdy osoby lub grupy poniosły stratę i chcą podzielić się swoim smutkiem lub swoją rozpaczą.
- Aby poprawić relacje raportowania „jeden na jeden” w organizacji (obustronnie góra – dół).
Źródło
Liberating Structures opracowane przez Henriego Lipmanowicza i Keitha McCandlessa. Zainspirowane praktykami „Seeds of Compassion” oraz konsultantem Markiem Jonesem.
Materiały dodatkowe
Poniżej: Materiały prezentacyjne używane do wprowadzenia HSR