Helping Heuristics
(Heurystyki wsparcia)
Ćwicz progresywne metody pomagania innym, otrzymywania pomocy i proszenia o nią (15 min)
Nie pomaga się ludziom, robiąc za nich to, co sami mają zrobić.
– Abraham Lincoln
Co daje nam ta struktura? Pozwala uzyskać wgląd we własny wzór nawiązywania interakcji i swoich nawyków, a także dowiedzieć się, jak można poprawić jakość dialogu z innymi, stosując szereg praktycznych metod. Helping Heuristics w krótkim czasie pozwala dotrzeć do satysfakcjonujących wniosków na temat tego, co jest ważne, gdy mamy do czynienia z nową sytuacją. Pomaga rozwinąć wgląd we własne wzorce interakcji i szybko podejmować mądrzejsze decyzje. Seria krótkich dyskusji ujawnia heurystykę lub proste praktyczne zasady efektywnej pomocy. Wypróbuj je!
Pięć elementów struktury (Minimalne ramy)
1. Zaproszenie uczestników
- Poproś wszystkich uczestników, żeby potraktowali każdą interakcję jako ofertę, którą można przyjąć albo odrzucić (np. artyści teatru improwizowanego uczą się przyjmować oferty innych aktorów dla podtrzymania sceny).
- Poproś, aby uczestnicy działali zgodnie z czterema wzorcami interakcji, reagowali na nie i obserwowali je.
- Poproś, aby zastanowili się nad swoimi wzorcami, a także zastanowili się nad zmianą sposobu, w jaki pomagają innym, otrzymują pomoc i o nią proszą.
2. Zaaranżowanie przestrzeni i potrzebne materiały
- Dowolna liczba uczestników, na stojąco
- Bez stołów, aby nie przeszkadzały ludziom stanąć twarzą w twarz!
3. Aktywność uczestników
- Wszyscy mają równe szanse na naukę i wniesienie swojego wkładu.
- W miarę postępu aktywności uczestnicy wcielają się w jedną z trzech możliwych ról.
4. Podział na grupy
- Grupy 3-osobowe: dwóch uczestników, którzy wchodzą w interakcję twarzą w twarz w roli klienta i trenera, oraz jeden obserwator.
- Na koniec podsumowanie całą grupą
5. Instrukcja „krok po kroku” i ramy czasowe
- Wyjaśnij, że odbędą się cztery rundy 1-2-minutowych improwizowanych interakcji. Grupy wybierają między sobą „klienta”, „trenera” i „obserwatora”. Osoby pełniące dane role mogą zmieniać się z rundy na rundę. Po czwartej rundzie nastąpi 5 minut podsumowania. Czas: 2 min
- Podczas każdej rundy osoba pełniąca rolę klienta dzieli się wyzwaniem, które ją pasjonuje. Podczas gdy obserwator skupia uwagę na różnego rodzaju werbalnych i niewerbalnych reakcjach w czasie interakcji, trener odpowiada sekwencją czterech poniżej przedstawionych wzorców.
- W pierwszej rundzie wzorzec odpowiedzi to „Cicha obecność”: trener przyjmuje wszystkie oferty, aktywnie słuchając (Zobacz: Heard, Seen, Respected). Czas: 2 min
- W drugiej rundzie wzorzec odpowiedzi to „Odkrywanie z przewodnikiem”: trener przyjmuje wszystkie oferty, zadając pytania wspierające, pomocne we wspólnym pogłębianiu wyzwania przedstawionego przez klienta (Zobacz: Appreciative Interviews). Czas: 2 min
- W trzeciej rundzie wzorzec odpowiedzi to „Delikatna prowokacja”: trener wtrąca rady, podtrzymuje wątek klienta albo go blokuje lub sugeruje inne opcje, których klient do tej pory nie dostrzegał (Zobacz: Troika Consulting). Czas: 2 min
- W czwartej rundzie wzorzec odpowiedzi to „Uważność na proces”: trener i klient przyjmują od siebie wszystkie oferty, prowadząc maksymalnie uważną (zorientowaną na treść, dynamikę i techniki) rozmowę i zwracając uwagę na to, jak bardzo wspiera ona pojawianie się nowych możliwości. Czas: 2 min
- Omów wpływ wszystkich czterech wzorców pomocy, jakich doświadczyli klienci, trenerzy i obserwatorzy. Czas: 5 min
- Na podstawie podsumowania powtórz wszystkie rundy lub tylko niektóre z nich, aby wszyscy uczestnicy ćwiczyli różne wzorce interakcji.
Co można zyskać?
- Zmniejszyć występowanie/wyeliminować typowe błędy i pułapki, kiedy ludzie udzielają pomocy lub proszą o nią.
- Zmienić niepożądane wzorce udzielania pomocy, które obejmują: przedwczesne rozwiązania; niepotrzebne porady; zwiększanie presji w celu wymuszenia korzystania z porad; zbyt szybkie przejście do następnych kroków; zbyt mocne starania, by nie przesadzić z pomocą.
- Zmienić niepożądane wzorce proszenia o pomoc, które obejmują: nieufność; niedzielenie się prawdziwym problemem; przyjmowanie pomocy bez przejęcia odpowiedzialności; szukanie potwierdzenia swojego problemu a nie pomocy; uraza, że nie otrzymało się tyle, ile by się chciało.
Podpowiedzi dla prowadzącego
- Zachęcaj ludzi do zamiany ról w każdej rundzie.
- Rozwijaj zaufanie, pytaj pokornie, stwórz klimat wzajemnego odkrywania.
- Skoncentruj się na wzorach, które pomogą klientowi znaleźć własne rozwiązania (samodzielne odkrywanie w grupie).
- Nie ignoruj różnic statusu, ustawienia, mowy ciała, zachowania, subtelnych sygnałów.
- Pierwszy cykl czterech rund można wykorzystać jako przygotowanie do głębszej pracy nad dowolnym pojedynczym wzorcem.
- Po początkowym cyklu pozwól trójkom wybrać wzory, na których chcą się skupić w swojej grupie.
Modyfikacje struktury
- Poproś uczestników, aby utworzyli własny profil, identyfikując swoje domyślne wzorce i możliwości rozwoju.
- Wykorzystaj postępy osiągnięte w nauce pomagania przy pracy w innych strukturach, które skupiają się na dawaniu i przyjmowaniu: Troika Consulting, Wise Crowds, What I Need From You, Improv Prototyping, Simple Ethnography.
- Zacznij od „zabawnych” wzorców: neutralny (zero reakcji) oraz blokowanie poprzez ignorowanie lub przerywanie.
Przykłady zastosowań
- Skorzystaj z Helping Heuristics, gdy Wise Crowds lub What I Need From You nie przyniosły oczekiwanego rezultatu – na przykład, gdy uczestnicy wpadli w jedną z niechcianych próśb lub jeden z błędnych wzorców pomocy.
- Dla pielęgniarek, trenerów, nauczycieli i innych osób w zawodach polegających na pomaganiu ludziom, w celu zdobycia nowych umiejętności budowania relacji i przypomnienia tych już posiadanych
- Dla każdej grupy pracującej nad poprawą współpracy między specjalizacjami
- Dla facylitatorów Liberating Structures, do pogłębienia znajomości wzorców, które przewijają się w wielu innych strukturach.
- Do poszerzania możliwości działania, gdy jesteś sfrustrowany próbami pomocy innej osobie.
Źródło
Liberating Structures opracowane przez Henriego Lipmanowicza i Keitha McCandlessa. Zainspirowane autorem i profesorem Edgarem Scheinem (Helping: How to Offer, Give and Receive Help).
Materiały dodatkowe
Poniżej: Materiały prezentacyjne, których używamy do wprowadzenia Helping Heuristics